Op initiatief van Groen werd Boutersem in 2022 Sterrengemeente. Boutersem had al de Vlinderboom op de gemeentelijke begraafplaats en nam de voorbije jaren nog enkele initiatieven om mensen bij te staan in hun rouwproces. De gemeente faciliteerde de aanplanting van het Bos van de Hoop en de lancering van Troostplekken. We willen dit pad met Groen verder uitbouwen zodat rouw en verlies een volwaardige plaats krijgen in onze gemeenschap.  De dood is onlosmakelijk verbonden aan het leven. Op rouw staat geen tijdslimiet en toch ervaren veel achterblijvers een ongepaste druk om snel weer 'het leven op te pikken'.

We willen vanuit de gemeente onze rouwende inwoners letterlijk de ruimte geven om stil te staan bij hun gedeelde leven met de overleden dierbare. Groen wil ook blijven nadenken over waar nabestaanden echt nood aan hebben door een luisterend oor te bieden. De gemeente kan haar burgers ook een online bevraging aanbieden omtrent hun verwachtingen en noden die moeten leiden naar de uitbouw van een volwaardig en vooral hartverwarmend ‘Troostbeleid’ in Boutersem.

1. Afscheid

1.1 💚🌍 Natuurbegraafplaats

Steeds meer mensen denken proactief na over hun uitvaart. Ook in Boutersem willen mensen na hun overlijden iets teruggeven aan leven aan de planeet die hen ook het leven schonk. Zodoende verlangen steeds meer inwoners naar natuurlijke begraafvormen en natuurbegraafplaatsen. De huidige wetgeving voorziet dat gemeenten naast de traditionele begraafplaatsen, zones kunnen afbakenen, bijvoorbeeld in een bos of een park, waar de as van overledenen wordt uitgestrooid en afbreekbare urnen worden begraven. Het Crematorium Hofheide biedt hier reeds heel wat mogelijkheden.

We willen daarnaast blijven nadenken over de herinrichting en creatie van begraafplaatsen in de gemeente die tegemoetkomen aan de nood aan een milde herdenkingsplaats waar mensen even onthaasten, dichtbij zichzelf komen en hun overleden dierbaren, samen rouwen en troost zoeken. Een plaats om te wandelen of om tot rust te komen. Een begraafplaats, die uitkijkt over de velden, zoals bijvoorbeeld in Willebringen, zou zich daar uitstekend toe lenen. Maar ook andere plaatsen omgeven door de natuur willen we overwegen.

Op de begraafplaatsen (zowel traditionele als natuurbegraafplaatsen) willen we ruimte geven aan de natuur met een ecologisch beheer.

1.2 💚 Kindvriendelijke begraafplaatsen

Kinderen hebben een heel eigen manier om met afscheid en verlies om te gaan. We vinden het belangrijk om ook met hun beleving rekening te houden. Op onze begraafplaatsen plaatsen we enkele elementen die kinderen helpen bij het uiten en onder woorden brengen van hun gevoelens.

Kinderen in rouw gaan door een rollercoaster aan emoties. Ze willen begrijpen, maar moeten ook ruimte krijgen om af te rekenen met hun gevoelens. Golven van vreugde, dankbaarheid, gemis, angst, verdriet,  boosheid… maken deel uit van de rouwbeleving en de elementen helpen hen hierbij. Voor kinderen is ook ‘spelen’ een belangrijke vorm van communicatie. Daarom hebben de elementen een speels karakter. Het zijn echter geen speeltuigen. Een begraafplaats blijft eerst en vooral een serene plek waar iedereen in alle rust moet kunnen vertoeven. Dat kan een wilgenhut zijn, een spreek- of luisterbuis, een 'toren van emoties', een stapeltje stenen om wat op te bouwen of een boodschap achter te laten...

1.3 💚 Sterrenweides en sterrenkindjes: Boutersem als Sterrengemeente

Er is gelukkig meer en meer aandacht voor ouders die te maken krijgen met zwangerschapsverlies. Niet elk verdriet na verlies wordt voldoende gezien door de omgeving van de getroffen ouders en hun directe familieleden. Het verlies van een kindje tijdens de zwangerschap of vlak erna is lange tijd miskend. Het "Zorgnetwerk Sterrenkinderen" zorgt er sinds enkele jaren voor dat ouders die dit meemaken psychosociale begeleiding krijgen. Boutersem is, op voorstel van Groen, sinds 2022 Sterrengemeente.  Hierdoor ondersteunen we mee de ouders uit onze gemeente die hiermee te maken krijgen. We zoeken ook verder naar manieren om dit bekend te maken bij ouders   

Boutersem kent al de Vlinderboom op de gemeentelijke begraafplaats en nam de voorbije jaren nog enkele initiatieven om mensen te helpen met verwerking van rouw en verlies, zoals de aanplanting van het Bos van de Hoop en de lancering van Troostplekken. We willen dit verder ondersteunen en vooral bekender maken bij de inwoners. Sterrengemeente mag niet zomaar een label zijn. We willen een gemeenschap zijn waar rouw en verlies écht een plaats krijgen en samen mag gedragen worden.

1.4 💚🤝 Begraven van inwoners in armoede en mensen zonder familieleden

Sommige mensen en families hebben onvoldoende middelen voor een menswaardige uitvaart. We garanderen vanuit het Sociaal Huis (OCMW) dat we van elke inwoner van Boutersem op een waardige manier afscheid nemen.  Hiervoor herwerken we het kader dat momenteel al gehanteerd wordt door de maatschappelijk werkers en leden van het BCSD. We maken hiervoor afspraken met een vaste begrafenisondernemer en nemen ook (beperkt) bloemen en eventueel drukwerk ten laste. 

Als mensen alleen sterven en geen familieleden hebben, nemen we als gemeenschap, vertegenwoordigd door het Sociaal Huis, de verantwoordelijkheid op om in te staan voor de uitvaart. We bekijken of we hiermee kunnen samenwerken met vrijwilligers uit de gemeente en betrekken actief onze dorpsdichter om dorpsgenoten een waardig afscheid te geven. We houden hierbij ook rekening met de levensovertuiging van de overleden inwoner.

1.5 💚🤝 Begraven van mensen met een migratieachtergrond

Steeds meer gemeenten en steden voorzien op de openbare begraafplaatsen een perk voor islamitische begrafenissen. Ook het aantal vragen om islamitisch begraven te worden neemt toe, ook al worden de lichamelijke resten van veel moslims na overlijden gerepatrieerd naar hun land van geboorte of herkomst. We bekijken met de lokale moslimgemeenschap in Boutersem maar ook met mensen van andere geloofsovertuigingen waar er knelpunten zijn en of zij een behoefte hebben om in eigen dorp begraven te worden.

2. Herdenken & herinneren

2.1 💚🤝 Herdenking Wereldoorlogen

Tot 1974 was 8 mei een officiële feestdag in België. Op 8 mei 1945 werd bekend dat Nazi-Duitsland zich had overgegeven en kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog in Europa. Vandaag wordt Europa opnieuw geconfronteerd met een brutale en grootschalige oorlog op zijn grondgebied, met haat en onverdraagzaamheid. Het blijvend en krachtig opkomen voor duurzame vrede, verdraagzaamheid en het vieren van onze vrijheid is bijgevolg meer dan ooit nodig.

Daarom gaan er steeds meer stemmen op om van 8 mei terug een officiële feestdag te maken. Vanuit Boutersem kunnen we dit ondersteunen met feestcheques zodat burgers en verenigingen een evenement kunnen opzetten ter nagedachtenis van V-day. Daarnaast blijven we inzetten op de rijke traditie die er in Boutersem al heerst om het einde van de Wereldoorlogen te herdenken. We willen hierbij voortaan inwoners over alle generaties heen meer betrekken en verbinden.   

2.2 💚 Reveil, het nieuwe Allerheiligen

Het initiatief Reveil is mooi op weg om het traditionele "Allerheiligen" op 1 november een nieuwe invulling te geven. Het initiatief begon in Deerlijk in 2012. In 2022 waren er op 1 november al 140 Vlaamse gemeenten die op hun begraafplaatsen, kerken of op andere plaatsen bij valavond ruimte maakten voor dichters en muzikanten die op een eigentijdse manier invulling geven aan leven, dood en herinneren. We willen graag bekijken met lokale verenigingen en inwoners die al rond rouw bezig zijn, op welke manier we dit in Boutersem kunnen organiseren. Naast de troostplekken, vlinderboom en sterrengemeente zien we dit als een mooie aanvulling om samen te rouwen en te herdenken.

2.3 💚 Herdenken van verkeersslachtoffers op de openbare weg

Het SAVE-charter Steden & Gemeenten is een initiatief van Ouders van Verongelukte Kinderen (OVK), een lotgenotenvereniging die families ondersteunt die hun kind hebben verloren in het verkeer en die strijdt tegen verkeersonveiligheid. We ondertekenen het SAVE-charter en geven als gemeente Boutersem een duidelijk signaal dat we ons willen inzetten voor meer verkeersveiligheid. Boutersem kan hierin begeleid worden door OVK. Een heel symbolische en mobiliserende actie hierin is het plaatsen van SAVE-borden op plaatsen waar een kind of jongere in een verkeersongeval overleed.