Een klimaatbeleid kan enkel slagen als ieder bestuursniveau, óók de gemeente Boutersem, zijn verantwoordelijkheid opneemt. We ondersteunen persoonlijke initiatieven van onze inwoners en versterken ze. Een klimaatgemeente is een aangename plek om in te leven, zorgt voor meer wooncomfort en lagere energiefacturen voor haar inwoners, creëert nieuwe opportuniteiten voor bedrijven en ondernemers, zorgt voor meer lokale jobs en meer zeggenschap over onze eigen energie.
De klimaatverandering beperken is een prioritaire doelstelling voor Groen. Een cruciale hefboom om de klimaatdoelstellingen te behalen, is een snelle vergroening van het energiebeleid. Daarnaast moet Boutersem zich aanpassen aan de klimaatverandering. Denk bijvoorbeeld aan hoe we omgaan met meer overstromingen of extreme droogte.
- We durven keuzes maken in mobiliteit. Mobiliteit is één van de belangrijkste hefbomen in het lokale klimaatbeleid van Boutersem.
- De versnippering van de ruimte wordt stopgezet. We zetten in op kernversterking, inbreiding en het vrijwaren of creëren van open ruimte.
- We zetten in op een klimaatvriendelijke landbouw en een duurzame voedselstrategie.
- We worden een afvalarme gemeente en stimuleren de circulaire economie.
- We versterken natuur en milieu.
- We hanteren een sociale reflex bij de uitrol van het klimaatplan zodat ook de meest kwetsbaren zich aangesproken voelen en zodat ook zij genieten van de voordelen van een klimaatvriendelijke gemeente.
- We nemen maatregelen tegen energie-armoede. We organiseren overleg met armoede-experts en sociale organisaties voor een sociaal klimaatbeleid.
1. Een breed gedragen klimaatbeleid
Om tot een geslaagd klimaatbeleid in Boutersem te komen, moet het klimaat als een rode draad doorheen het lokale beleid lopen. We voeren het bestaande lokaal klimaatactieplan uit en versterken onze ambities waar het kan.
We zorgen dat het ambitieus is maar realiseerbaar, wervend en enthousiasmerend naar onze inwoners. Samenwerking met zoveel mogelijk gemeentelijke diensten, verenigingen, ondernemers en burgers is hierbij cruciaal! Bovendien moet er voldoende financiële ruimte worden vrijgemaakt. In het vernieuwde plan zitten zowel maatregelen die de klimaatverandering afremmen en verminderen ('klimaatmitigatie') als maatregelen die Boutersem aanpassen aan de klimaatverandering ('klimaatadaptatie').
1.1 🌍 Een hoog ambitieniveau
-
We maken het klimaatactieplan van Boutersem ambitieuzer waar mogelijk zodat de doelstellingen uit het burgemeestersconvenant 2030 gehaald worden. We nemen de afgesproken klimaatdoelstellingen op als prioritair in de Beheers- en Beleidscyclus (BBC) van de gemeente Boutersem. We hebben oog voor planning, implementatie, evaluatie en bijsturing en zorgen voor een goede samenwerking tussen de verschillende beleidsdomeinen, om te komen tot een integraal klimaatbeleid.
1.2 🌍 Voldoende financiële middelen om de klimaatambities van Boutersem waar te maken
- We gebruiken als gemeente Boutersem het gemeentelijk aankoopbeleid als hefboom voor onze inwoners. In samenwerking met andere gemeenten en de provincie, gaan we voor groepsaankopen voor klimaatvriendelijke producten. Zo kunnen we niet enkel de kost verlichten voor de gemeentelijke aankopen, maar ook voor producten waar burgers van genieten, zoals bv elektrische fietsen, zonnepanelen, dakisolatie of groepsaankopen groene stroom en gas.
- We trekken onze gemeentelijke investering terug uit fondsen die investeren in de fossiele industrie en stellen een ethische code op voor toekomstige investeringen. We herinvesteren de vrijgekomen middelen in fondsen die de klimaattransitie stimuleren.
- Sommige klimaatmaatregelen vragen een grote investering in het begin, maar genereren op lange termijn een terugverdieneffect. We herinvesteren die besparing in nieuwe klimaatmaatregelen. Zo kan de gemeente Boutersem op lange termijn aan een duurzaam klimaatbeleid werken.
- We maximaliseren het gebruik van subsidies van de verschillende instanties en hogere overheden. Zowel Vlaams-Brabant en Vlaanderen geven subsidies waar de gemeente Boutersem en haar inwoners gebruik van kunnen maken. Een win-win voor de gemeente en haar inwoners en het klimaat. We werken samen met inwoners, verenigingen of bedrijven.
|
Groen werkt Voorafgaand de gemeenteraad van april 2022, vroegen we het college deze toevoeging aan het besluit i.v.m. de 2de pensioenpijler. Toetreding Prolocus. Wat betref het agendapunt 10 mbt toetreding Prolocus, graag jullie idee rond mogelijke toevoeging van een kleine alinea of bijkomend artikel in het besluit dat de vraag rond een ecologisch en sociaal beleggingsbeleid benadrukt. Resultaat, er werd dankzij Groen een extra artikel in het besluit toegevoegd: Artikel 5: De Raad voor maatschappelijk welzijn dringt bij de beheerder aan op een ethisch, ecologisch en sociaal verantwoord beleggingsbeleid. |
|---|
2. 🌍🤝 Een klimaatbeleid lukt énkel als we samenwerken
Participatie leidt tot mede-eigenaarschap en verbreedt het draagvlak. Er ontstaan nieuwe ideeën door de expertise, ervaring en kennis die bij onze inwoners, bedrijven en verenigingen aanwezig is. De sociale cohesie wordt gestimuleerd, het lokale netwerk wordt verstevigd.
We overbruggen als gemeente de kloof tussen willen en doen: we zorgen voor hulp op maat voor burgers met klimaatvriendelijke plannen. De meeste mensen hebben klimaatvriendelijke intenties, maar gaan niet over tot concrete actie. Ze ondervinden drempels als een gebrek aan financiële middelen, kijken op tegen de rompslomp bij verbouwingen of vinden onvoldoende informatie.
- We werken samen met en zetten burgerinitiatieven in de kijker, zoals adviesraden, groepsaankopen voor zonnepanelen en autodelen, ondernemingen die pionieren in korte keten of lokale energiecoöperaties en gemeenschappen.
- We maken duidelijk dat Boutersem een vernieuwende koploper is qua klimaatbeleid.
- We organiseren klimaattafels en waarderen opnieuw de milieu- en klimaatraad: ze komt geregeld samen en brengt actief advies uit naar het bestuur.
- We laten ideeën rond vergroening en ontharding ook van de inwoners komen. We nodigen hen mee uit op de klimaattafels of de milieu- en klimaatraad om over de toekomst van hun buurt na te denken en eventueel de plannen mee te realiseren. Iedereen wordt betrokken!
- De gemeente zorgt voor een goede communicatie over haar klimaatbeleid - het werkt wervend en stimulerend om mee te denken en oplossingen aan te reiken voor de toekomst.
- We informeren inwoners over snel evoluerende technieken door middel van workshops door experten, zoals bijvoorbeeld over warmtepompen.
- Energiespecialisten komen in energiefitsessies praktische info geven over het energieverbruik van huishoudtoestellen, verwarming, verlichting en info over de digitale meter. Want iedereen bespaart graag geld en energie met weinig moeite. We werken hiervoor samen met burgerenergiecoöperaties.
- We maken participatiebudgetten vrij voor goede ideeën die bijdragen aan de oplossing van het klimaatprobleem en de realisatie van het gemeentelijk klimaatactieplan.
- We brengen mensen samen die klimaatactie ondernemen. Dat werkt inspirerend en motiverend. Een klimaatevenement in Boutersem!
- We betrekken onze jongeren in het klimaatverhaal: via de jeugdraad laten we ze het beleid bevragen over de klimaatambities van Boutersem en eigen voorstellen formuleren. We zorgen voor een educatief aanbod over het klimaat voor onze lagere scholen.
- Ook scholen en verenigingen kunnen energie besparen. Hoe kunnen we energieverbruik verminderen, lokalen, voeding, vervoer en evenementen duurzamer maken? Welke vereniging realiseert de grootste klimaatwinst?
3. Duurzaam omgaan met energie
De klimaatuitdaging is bekend: minder energie verbruiken, meer hernieuwbare energie produceren, een slim energiesysteem uitbouwen en energie toegankelijk maken voor iedereen.
3.1 Energiezuinig maken van gebouwen
🌍🤝 Private woningen
De grootste klimaatwinst, kan gemaakt worden door private woningen energie-efficiënter te maken. Goed voor het klimaat maar ook goed voor de portemonnee van onze inwoners!
- We blijven inzetten op het Energiehuis IGO voor renovatiebegeleiding en Energiekwonen voor een lokale aannemer om jouw woning energiezuiniger te maken en comfortabeler. Praktische begeleiding, hulp bij financiële oplossingen, organisatie van groepsaankopen, samenwerking met aannemers,... met daarnaast de persoonlijke begeleiding voor de aanvraag van subsidies en premies bij de woonenergieconsulent van IGO. Als kleine gemeente werken we samen met andere gemeenten of intergemeentelijke diensten zoals IGO.
- We stimuleren wijken om energiepositief te worden: ze produceren meer energie dan ze nodig hebben en zijn daardoor een grote hefboom voor Boutersem om onze klimaatdoelen te halen.
🌍 Het eigen patrimonium als uithangbord
Als gemeente nemen we het voortouw en voeren we zelf een energiezuinig beleid, met als doel om binnen de eigen gemeentelijke diensten en het gemeentelijk patrimonium tegen 2050 volledig klimaatneutraal te zijn. Tegen 2030 halen we de doelstellingen uit het burgemeestersconvenant 2030.
- We streven er naar om het eigen elektriciteitsverbruik van de gemeente zo veel mogelijk uit zonnepanelen te halen. Deze investering in zonnepanelen kan gebeuren door zelf te investeren in de aanleg ervan maar ook door burgercoöperaties in een participatief project. De gemeente heeft het dak, inwoners investeren en delen in de winst.
- We maken werk van een duurzame patrimoniumstrategie. Door een goede monitoring en rapportering, leren we wat goed en minder goed werkt en kunnen we de impact inschatten van (ver)bouwprojecten op onze klimaat- en energiedoelstellingen.
🌍🤝 Scholen, bedrijven en verenigingen
Scholen, bedrijven en verenigingen zijn een belangrijke partner om onze lokale klimaatdoelstellingen te realiseren.
- We geven financiële steun voor energiebesparingswerken aan scholen, jeugdlokalen en buitenschoolse kinderopvang, gekoppeld aan sensibilisering bij de kinderen.
- Bedrijven die mee hun schouders zetten onder een sterk klimaatbeleid, ondersteunen we. Samenwerking tussen bedrijven wordt gestimuleerd. We zetten in op het verduurzamen van onze bedrijventerreinen. We tonen bedrijven de weg naar de vele subsidiemogelijkheden voor licht-audits en investeringen.
- Projectontwikkelaars moeten via een stedenbouwkundig vooroverleg aangemoedigd worden in duurzame keuzes.
3.2 🌍 Een duurzame mobiliteit
- We werken een duurzaam vervoersplan uit voor de gemeente. Woon-werkverkeer van het gemeentepersoneel en duurzame verplaatsingen van bezoekers, krijgen prioriteit.
- We bieden het personeel een gevarieerd fietsaanbod aan en we verduurzamen het eigen wagenpark. We bouwen het aantal wagens gradueel af en schakelen waar mogelijk over naar elektrisch. We organiseren autoluwe acties voor het gemeentepersoneel.
3.3 🌍 Verduurzaam de verlichting
- Het huidige brandregime van de straatverlichting in Boutersem blijft behouden zoals ze nu is. Uit een algemene bevraging in de politiezones in Vlaams-Brabant blijkt dat er geen objectieve effecten van het doven van openbare verlichting zijn op inbraken en ongevallen. We zetten verder in op het belang van draagvlakverwerving.
- We eerbiedigen het recht op een donkere sterrenhemel zowel voor mens op vlak van gezondheid en natuur (b.v. bestuivers van onze landbouwgewassen) een goede zaak. We bekijken of we samen met de omliggende gemeenten een erkenning kunnen krijgen als donkertegebied in Vlaanderen, een toeristische troef die we als gemeente kunnen uitspelen. De oorlogssite in Honsem wordt het centrale ankerpunt hierin waar mensen nog kunnen genieten van een écht donkere sterrenhemel.
- We passen relighting toe op de verlichting van de gemeentelijke gebouwen. De gemeente kan hier subsidies voor krijgen van Fluvius.
- Ook de verlichting op bedrijventerreinen, jeugdlokalen, scholen en sportterreinen wordt herbekeken en we informeren en betrekken iedereen in het lichtbeleid van de gemeente Boutersem.
|
Groen werkt Tussenkomst van Groen op de gemeenteraad van oktober 2023 naar aanleiding van het burgemeestersoverleg en de bespreking van de bevraging in de verschillende politiezones in Vlaams-Brabant over de impact van het systematisch doven van lichten. Uit de bevraging van de PZ’s kwamen o.a. volgende zaken naar voor: "Wij zouden blijven pleiten om het huidige doofregime niet substantieel te wijzigen omwille van de impact op biodiversiteit en gezondheid en er geen objectieve factoren zijn die wijzen op een impact op inbraken en ongevallen. We blijven wel inzetten op draagvlakverwerving. Naast objectief geldelijke winst, is er objectieve winst te halen naar oa gezondheid (slaap, stress, zwaarlijvigheid en zelfs impact op kankerontwikkeling) maar ook lichtvervuiling op nachtelijke sterrenhemel - https://www.natuurpunt.be/nieuws/focus-op-lichthinder-20231025 Het is belangrijk dat het college beslissingen pakt op basis van objectieve gegevens en niet zomaar op basis van subjectieve verhalen." |
|---|
4. Groene lokale energieproductie en -distributie
4.1 🌍🤝 Energiegemeenschappen
We faciliteren lokale energiegemeenschappen. Burgers, ondernemingen en zelfs de gemeente kunnen een energiegemeenschap vormen en samen investeren in groene energie en energie-efficiëntie. Energiedelen is een van de mogelijke activiteiten binnen een energiegemeenschap. Zelf energie produceren, gebruiken en opslaan, het aanbieden van bijvoorbeeld energie-advies, deelmobiliteit, buurtbatterijen en oplaaddiensten voor elektrische voertuigen zijn andere mogelijke activiteiten.
4.2 🌍 Inzetten op zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen
- We organiseren groepsaankopen voor zonnepanelen, zonneboilers en warmtepompen.
- We geven zelf het goede voorbeeld door zonnedaken en andere kleinschalige producties te installeren in en op de eigen gemeentelijke gebouwen.
4.3 🌍🤝 Een constructieve, participatieve aanpak voor lokale windenergieprojecten
- We werken transparant bij vergunningsaanvragen. We voorzien op een vroeg tijdstip inspraak voor omwonenden.
- We ijveren bij de aanvraag voor windenergieprojecten voor een zo participatief mogelijke aanpak, en leggen burgerparticipatieve en coöperatieve voorwaarden op. Door middel van burgerparticipatie kan de opbrengst van de windturbine namelijk naar de bevolking terugvloeien. Inwoners hebben niet alleen de lasten maar genieten ook van de lusten.
5. 🌍🤝Groene en collectieve warmte
We nemen als gemeente Boutersem de rol op van regisseur in de omschakeling naar duurzame warmte. Dit start met de opmaak van een lokaal warmteplan, dat past in een strategie naar aardgasloze gemeenten en deel uitmaakt van het lokaal energie- en klimaatpact. We brengen daarbij de warmte-mogelijkheden in kaart voor verschillende wijken. Op basis daarvan gaan we aan de slag om de lokale regelgeving aan te passen en samenwerkingen op te zetten. Het plan zal alle lokale spelers helpen bij het maken van de meest geschikte, goedkoopste en meest toekomstgerichte keuzes voor lokale warmtevoorziening.
- Via de opmaak van warmtezoneringskaarten zoeken we waar kansen liggen voor collectieve verwarming van gebouwen via een warmtenet.
- We geven duidelijkheid en garantie aan de burger. Moet men bijvoorbeeld investeren in een eigen warmtepomp of zal men op termijn mee kunnen stappen in een collectieve oplossing?
- Via participatietrajecten maken we burgers, organisaties, en andere lokale spelers warm voor de warmtetransitie.
- We stemmen de omschakeling naar duurzaam verwarmen af op stedenbouwkundige ontwikkelingen, wegen- of rioleringswerken en renovatiestrategieën op de lange termijn.
- Via samenwerkingsovereenkomsten met partners en concessies organiseren we de uitrol van warmtenetwerken.
- Stimuleer via financiële waarborgen, aansluitpremies, haalbaarheidsstudies en subsidies de uitrol van warmte-infrastructuur.
- We verplichten waar nodig, door voorwaarden te koppelen of via stedenbouwkundige verordeningen (bv. een aansluitplicht).
6. 💚🤝 De klimaatverandering is bezig
Naast een beleid om de klimaatverandering af te remmen, zijn er maatregelen nodig die Boutersem voorbereiden op de nadelige gevolgen van klimaatverandering (klimaatadaptatie). Ook Boutersem is gevoelig voor extreme weersomstandigheden die door de klimaatverandering meer en meer zullen voorkomen, zoals wateroverlast, hittegolven of uitzonderlijke stormen. Verharde gebieden zijn extra kwetsbaar voor extreem weer, door bijvoorbeeld het hitte-eilandeffect en de verhoogde kans op wateroverlast bij stortbuien. Ook de grondwaterreserves kunnen niet aangerijkt worden omdat er minder infiltratie van regenwater mogelijk is. In het betonrapport van Natuurpunt lezen we dat Boutersem 9,5% verharde ruimte telt, wat neerkomt op 358m2 per inwoner. Elke dag komt er gemiddeld 79m2 verharde ruimte bij in Boutersem. Doelstelling is om tegen 2050, 20% minder verharding te hebben dan in 2015. Voor elke m2 die verhard wordt, moet er 2m2 worden onthard.
Het is belangrijk om het klimaatadaptatiebeleid nog veel meer structureel uit te rollen en te integreren in alle beleidsplannen, instrumenten en processen. Het biedt ook kansen voor het aantrekkelijker maken van onze gemeente en het verbeteren van de leefomgeving.
Enkele concrete acties:
- We vergroenen en ontharden en houden het regenwater zoveel mogelijk ter plaatse. We laten regenwater infiltreren zodat wateroverlast vermeden wordt.
- 'Tegelwippen' wordt gestimuleerd en de gemeente faciliteert de verwerking van verharde materialen.
- We maken onze straten groener en planten bomen. Meer groen in de straat mildert de effecten van de klimaatverandering, werkt als een natuurlijke airco, verhoogt de biodiversiteit en geeft een mooi straatbeeld.
- We maken ruimte voor innovatie en onderzoeken nieuwe technieken en testen deze op het eigen patrimonium. Mogelijke opties zijn: de combinatie van groendak en zonnepanelen, het hergebruik van regenwater op gemeentelijke gebouwen door de buurt, grijswaterrecuperatie en natuurinclusief bouwen of verbouwen.
- We integreren klimaatadaptatie in de beleidsplannen voor ruimtelijke ordening, natuur en openbare werken.
-
Het warmteactieplan wordt up-to-date gehouden en we zorgen voor een goede rampenplanning. De kennis vanuit de kwetsbaarheidsanalyses voor hitte, wateroverlast en droogte helpen deze noodplanning up-to-date te houden. We hebben extra aandacht voor (sociaal geïsoleerde) ouderen, kinderen, (chronisch) zieken, dieren, alleenstaanden en bij evenementen.